విషయము

• విషయ సూచిక: ప్రొకార్యోటిక్ కణాలు మరియు యూకారియోటిక్ కణాల మధ్య వ్యత్యాసం
• పోలిక చార్ట్
• ప్రొకార్యోటిక్ కణాలు అంటే ఏమిటి?
• ప్రొకార్యోట్స్ యొక్క లక్షణాలు
• ప్రొకార్యోటిక్ కణాల భాగాలు
• ప్లాస్మా మెంబ్రేన్
• సైటోప్లాజమ్
• ribosomes
• జన్యు పదార్థం
• యూకారియోటిక్ కణాలు అంటే ఏమిటి?
• యూకారియోట్స్ యొక్క లక్షణాలు
• యూకారియోటిక్ కణాల భాగాలు
• కీ తేడాలు
• ముగింపు

ప్రొకార్యోటిక్ కణాలు మరియు యూకారియోటిక్ కణాల మధ్య అనేక తేడాలు ఉన్నాయి, అయితే కణం యొక్క అంతర్గత నిర్మాణాన్ని బట్టి, ప్రొకార్యోటిక్ కణాలు సరళమైనవి, ఏకకణ మరియు చిన్నవి, ఇవి బాగా నిర్వచించబడిన కేంద్రకం కలిగి ఉండవు, అయితే యూకారియోటిక్ కణాలు బహుళ సెల్యులార్, పెద్దవి మరియు బాగా నిర్వచించిన కేంద్రకం కలిగి.

ప్రొకార్యోట్ల నుండి యూకారియోట్లకు పరిణామం

మూడు డొమైన్ వ్యవస్థలో బ్యాక్టీరియా మరియు పురావస్తులను కలిగి ఉన్న అత్యంత పురాతనమైన కణాలు ప్రొకార్యోటిక్ కణాలు.

బ్యాక్టీరియా వంటి అనేక ప్రొకార్యోట్లు మన శరీరంలో ఎక్కడైనా నివసిస్తాయి మరియు తగినంత పోషకాలు అందుబాటులో లేనప్పుడు ఆకలితో ఉన్న వాతావరణంలో వృద్ధి చెందుతాయి. పురావస్తు కణాలు బ్యాక్టీరియాతో సమానమైన మరియు ఆకారంలో ఉండే ప్రొకార్యోటిక్ కణాలకు మరొక ఉదాహరణ మరియు ఇవి ఒకే కణంతో కూడి ఉంటాయి మరియు వేడి నీటి బుగ్గలు, నేలలు, మహాసముద్రాలు, చిత్తడి నేలలు మరియు ఇతర జీవుల శరీరం లోపల తీవ్రమైన వాతావరణంలో కనిపిస్తాయి.

1.5 నుండి 2 బిలియన్ సంవత్సరాల క్రితం వరకు మిలియన్ల సంవత్సరాల క్రితం ప్రొకార్యోట్లు భూమిపై ఉన్న ఏకైక జీవితం, శిలాజ రికార్డులు యూకారియోటిక్ కణాలు ప్రోకారియోటిక్ కణాల నుండి ఉద్భవించాయని సూచించినప్పుడు, సహజీవన యూనియన్‌లో కలిసిపోయాయి.

చాలా మంది శాస్త్రవేత్తలు యూకారియోటిక్ కణాలు పరిణామ ప్రక్రియ ద్వారా ఇప్పటికే ఉన్న ప్రొకార్యోటిక్ కణాల నిర్మాణం మరియు పనితీరులో చిన్న మార్పుల ఫలితంగా ఉన్నాయని నమ్ముతారు. ప్రొకార్యోటిక్, సహజీవనం మరియు బహుళ సెల్యులార్ పరస్పర చర్యల నుండి మొదటి యూకారియోటిక్ కణం అద్భుతంగా జన్మించిందని చెప్పవచ్చు.

విషయ సూచిక: ప్రొకార్యోటిక్ కణాలు మరియు యూకారియోటిక్ కణాల మధ్య వ్యత్యాసం

• పోలిక చార్ట్
• ప్రొకార్యోటిక్ కణాలు అంటే ఏమిటి?
  • ప్రొకార్యోట్స్ యొక్క లక్షణాలు
  • ప్రొకార్యోటిక్ కణాల భాగాలు
    • ప్లాస్మా మెంబ్రేన్
    • సైటోప్లాజమ్
    • ribosomes
    • జన్యు పదార్థం
• యూకారియోటిక్ కణాలు అంటే ఏమిటి?
  • యూకారియోట్స్ యొక్క లక్షణాలు
  • యూకారియోటిక్ కణాల భాగాలు
• కీ తేడాలు
• పోలిక వీడియో
• ముగింపు

పోలిక చార్ట్

ఆధారంగా	ప్రొకార్యోటిక్ కణాలు	యూకారియోటిక్ కణాలు
సెల్ రకం	సాధారణంగా ఒకే కణంతో కూడి ఉంటుంది (కొన్ని జాతుల సైనోబాక్టీరియా బహుళ సెల్యులార్ కావచ్చు)	బహు-కణ
క్రోమోజోమ్‌ల సంఖ్య	ఒకటి (కానీ ప్లాస్మిడ్ అని పిలువబడే నిజం కాదు)	ఒకటి కంటే ఎక్కువ
సెల్ పరిమాణం	సెల్ పరిమాణం చిన్నది (1-10 మైక్రోమీటర్లు)	పెద్దది (10-100 మైక్రోమీటర్లు)
సెల్ గోడ	సాధారణంగా ఉన్నది కాని రసాయనికంగా సంక్లిష్టమైనది (పెప్టిడోగ్లైకాన్ లేదా మ్యూకోపెప్టైడ్‌తో కూడి ఉంటుంది)	సాధారణంగా సెల్ గోడలు మొక్క కణాలు మరియు శిలీంధ్రాలలో మాత్రమే ఉండవు (రసాయనికంగా సెల్యులోజ్ మరియు చిటిన్‌లతో కూడి ఉంటుంది)
కేంద్రకం	నిజమైన కేంద్రకం (బాగా నిర్వచించబడిన కేంద్రకం) లేదు. న్యూక్లియస్‌లో న్యూక్లియార్డ్ పొర మరియు న్యూక్లియోలస్ అని పిలువబడే న్యూక్లియోలస్ ఉండదు	బాగా నిర్వచించబడిన న్యూక్లియస్ అణు పొర మరియు న్యూక్లియోలస్ పరిధిలో ఉంటుంది
mitochondria	ఆబ్సెంట్	ప్రస్తుతం
ఎండోప్లాస్మిక్ రెటిక్యులం	ఆబ్సెంట్	ప్రస్తుతం
రైబోసమ్	చిన్న ఉపకణాలు 30-S మరియు 50-S లతో తయారు చేయబడతాయి మరియు సైటోప్లాజంలో పంపిణీ చేయబడతాయి	యూకారియోటిక్ కణాలలో, రైబోజోములు మరింత క్లిష్టంగా ఉంటాయి మరియు పెద్ద ఉప యూనిట్లు 70-S మరియు 80-S లతో తయారు చేయబడతాయి మరియు పొరతో కట్టుబడి ఉంటాయి
సెల్ డివిజన్	బైనరీ విచ్ఛిత్తి (సంయోగం, పరివర్తన మరియు ప్రసారం)	సమ జీవకణ విభజన
పునరుత్పత్తి మోడ్	అలైంగిక	లైంగిక (మియోసిస్ ఉంటుంది)
కణాంగాలలో	అవయవాలు పొర-కట్టుబడి ఉండవు (ఏదైనా ఉంటే)	అవయవాలు పొర-కట్టుబడి ఉంటాయి మరియు పనితీరులో నిర్దిష్టంగా ఉంటాయి
అంటిపెట్టుకునేలా	ఆబ్సెంట్	ప్రస్తుతం
సెల్ చక్రం యొక్క వ్యవధి	చిన్నది (20-60 నిమిషాలు)	దీర్ఘ (12-24 గంటలు)
ట్రాన్స్క్రిప్షన్ మరియు అనువాదం	అదే సమయంలో సంభవిస్తుంది	మొదటి లిప్యంతరీకరణ కేంద్రకంలో సంభవిస్తుంది, తరువాత అనువాదం సైటోప్లాజంలో జరుగుతుంది
జీవక్రియ విధానం	విస్తృత వైవిధ్యం	క్రెబ్స్ చక్రం, ఎలక్ట్రాన్ రవాణా గొలుసు
లైసోజోములు మరియు పెరాక్సిసోమ్లు	ఆబ్సెంట్	ప్రస్తుతం
ఫ్లాగెల్లాల	సరళమైన నిర్మాణం (ప్రోటీన్ మరియు ఫ్లాగెల్లిన్‌లతో కూడిన పరిమాణంలో సబ్‌మిక్రోస్కోపిక్)	కాంప్లెక్స్ (సాధారణంగా రెండు సింగిల్ట్ ట్యూబులిన్ మరియు ఇతర ప్రోటీన్ల చుట్టూ 9 + 2 గా అమర్చబడుతుంది)
ఉదాహరణ	ఆర్కియా మరియు బ్యాక్టీరియా	మొక్కలు మరియు జంతువులు

ప్రొకార్యోటిక్ కణాలు అంటే ఏమిటి?

ప్రొకార్యోటిక్ కణాలు అతిచిన్న, సరళమైన మరియు చాలా పురాతన కణాలు మరియు ఈ కణాల నుండి తయారైన జీవులు ప్రొకార్యోట్స్ అని పిలువబడతాయి.

ప్రొకార్యోట్స్ యొక్క లక్షణాలు

ప్రొకార్యోట్లు ఏకకణ జీవులు, ఇవి నిజమైన కేంద్రకం కలిగి ఉండవు, ఎందుకంటే DNA ఒక పొర లోపల ఉండదు లేదా న్యూక్లియోడ్ అని పిలువబడే మిగిలిన కణాల నుండి వేరు చేయబడుతుంది.

అన్ని ప్రొకార్యోటిక్ కణాలు న్యూక్లియోయిడ్ ప్రాంతాన్ని కలిగి ఉంటాయి, ఇవి వాటి జన్యు పదార్ధంగా DNA మరియు RNA ను కలిగి ఉంటాయి, ప్రోటీన్ల యొక్క ఉప-యూనిట్లు అయిన రైబోజోములు మరియు కణంలోని ఇతర భాగాలకు మద్దతు ఇవ్వడంలో సహాయపడే సైటోస్కెలిటన్‌ను కలిగి ఉన్న సైటోప్లాజమ్.

ప్రొకార్యోటిక్ కణాలు సాధారణంగా 0.1 నుండి 5 మైక్రోమీటర్ల పొడవు ఉంటాయి మరియు అధిక ఉపరితల వైశాల్యం / వాల్యూమ్ నిష్పత్తిని కలిగి ఉంటాయి, ఇవి ప్లాస్మా పొర ద్వారా పెద్ద మొత్తంలో పోషకాలను పొందగలుగుతాయి.

ప్రొకార్యోటిక్ కణాల భాగాలు

ప్రొకార్యోటిక్ కణాలు యూకారియోటిక్ కణాల వలె సంక్లిష్టంగా లేవు మరియు వివిధ ఆకారాలు మరియు పరిమాణాలలో చూడవచ్చు.

ప్రొకార్యోటిక్ కణాల యొక్క నాలుగు ప్రధాన భాగాలు ఉన్నాయి:

ప్లాస్మా మెంబ్రేన్

సెల్ మెమ్బ్రేన్ అని కూడా పిలువబడే ప్లాస్మా పొర సెల్ యొక్క సైటోప్లాజమ్ చుట్టూ ఉన్న బయటి కవరింగ్ మరియు కణంలోకి మరియు వెలుపల ఉన్న పదార్థాల ప్రవాహాన్ని నియంత్రించడంలో సహాయపడుతుంది.

సైటోప్లాజమ్

సైటోప్లాజమ్ అనేది జెల్ లాంటి ద్రవం, ఇది ప్రధానంగా నీరు, ఎంజైములు మరియు లవణాలతో కూడి ఉంటుంది, దీనిలో ఇతర కణ భాగాలన్నీ సస్పెండ్ చేయబడతాయి. సైటోప్లాజమ్ అనేది కేంద్రకం వెలుపల కాని ప్లాస్మా పొర లోపల కనిపించే ప్రాంతం.

ribosomes

ప్రొకార్యోటిక్ కణాలలో కనిపించే రైబోజోములు చిన్నవి మరియు యూకారియోటిక్ కణాలలో కనిపించే వాటి కంటే కొద్దిగా భిన్నమైన ఆకారం మరియు కూర్పు కలిగి ఉంటాయి. తేడాలు ఉన్నప్పటికీ, రెండు రకాల కణాలలో DNA నుండి పంపిన s ను అనువదించడం ద్వారా ప్రోటీన్లను నిర్మించడం రైబోజోమ్‌ల పని.

జన్యు పదార్థం

ప్రొకార్యోటిక్ కణాలలో, జన్యు పదార్ధం పెద్ద పరిమాణంలో DNA మరియు RNA రూపంలో కనుగొనబడుతుంది ఎందుకంటే ప్రొకార్యోటిక్ కణానికి బాగా నిర్వచించబడిన కేంద్రకం లేదు కాబట్టి క్రోమోజోమల్ DNA చాలా కణాలను కలిగి ఉన్న సెల్ మధ్యలో స్ట్రింగ్ గందరగోళంగా కనిపిస్తుంది. కణాల పెరుగుదల, మనుగడ మరియు పునరుత్పత్తికి అవసరమైన జన్యువుల.

యూకారియోటిక్ కణాలు అంటే ఏమిటి?

యూకారియోటిక్ కణాలు పెద్దవి మరియు సంక్లిష్టమైన కణాలు, ఇవి స్పష్టంగా నిర్వచించబడిన కేంద్రకం, అవయవాలను కలిగి ఉంటాయి మరియు ప్లాస్మా పొరతో కప్పబడి ఉంటాయి.

యూకారియోటిక్ కణాలతో కూడిన జీవులను ప్రోటోజోవా, శిలీంధ్రాలు, మొక్కలు మరియు జంతువులను కలిగి ఉన్న యూకారియోట్లు అంటారు.

యూకారియోట్స్ యొక్క లక్షణాలు

యూకారియోటిక్ కణాలు వివిధ రకాల ఉప సెల్యులార్ నిర్మాణాలను కలిగి ఉన్నాయి, ఇవి శక్తి సమతుల్యత, జన్యు వ్యక్తీకరణ మరియు జీవక్రియలో ముఖ్యమైన పాత్ర పోషిస్తాయి.

న్యూక్లియోయిడ్ ప్రాంతంలో DNA వదులుగా ఉండే ప్రొకార్యోటిక్ కణాల మాదిరిగా కాకుండా, యూకారియోటిక్ కణాలు ఒక కేంద్రకాన్ని కలిగి ఉంటాయి మరియు వాటి చుట్టూ ఒక సంక్లిష్ట అణు పొర ఉంటుంది, ఇది సెల్ లోపలి భాగాన్ని బయటి వాతావరణం నుండి వేరు చేస్తుంది.

యూకారియోటిక్ కణాల భాగాలు

ప్రొకార్యోటిక్ కణాల మాదిరిగానే, యూకారియోటిక్ కణాలు కూడా ప్లాస్మా పొర, సైటోప్లాజమ్ మరియు రైబోజోమ్‌లను కలిగి ఉంటాయి. అయినప్పటికీ, ప్రొకార్యోటిక్ కణాల మాదిరిగా కాకుండా, ఈ కణాలు వీటిని కలిగి ఉంటాయి:

• మెమ్బ్రేన్-బౌండ్ బాగా నిర్వచించిన కేంద్రకం
• అనేక పొర-బంధిత అవయవాలు (మైటోకాండ్రియా, గొల్గి ఉపకరణం, క్లోరోప్లాస్ట్‌లు మరియు ఎండోప్లాస్మిక్ రెటిక్యులం)
• అనేక రాడ్ ఆకారపు క్రోమోజోములు

కీ తేడాలు

1. అన్ని యూకారియోటిక్ కణాలు సెల్ యొక్క సైటోప్లాజమ్ లోపల విడిగా పరివేష్టిత కేంద్రకాన్ని కలిగి ఉంటాయి, అయితే ప్రొకార్యోటిక్ కణాలకు నిజమైన కేంద్రకం ఉండదు.
2. అన్ని యూకారియోటిక్ కణాలు సైటోస్కెలెటల్ నిర్మాణాన్ని కలిగి ఉంటాయి, కానీ మరోవైపు, ప్రొకార్యోట్లు వాటిని కలిగి ఉండవు.
3. యూకారియోటిక్ కణాలలో కణాల ఉత్పత్తి మైటోసిస్ (సైటోస్కెలిటన్ లోని భాగాలను ఉపయోగించి క్రోమోజోములు విభజించే ప్రక్రియ) ద్వారా సంభవిస్తుంది, అయితే ప్రొకార్యోటిక్ కణాలలో బైనరీ విచ్ఛిత్తి ద్వారా విభజించబడుతుంది.
4. అన్ని యూకారియోటిక్ కణాలు సెల్ గోడలను కలిగి ఉంటాయి, అయితే సెల్ గోడలు ప్రొకార్యోటిక్ కణాలలో లేవు.

ముగింపు

ప్రొకారియోటిక్ కణాలు బ్యాక్టీరియా మరియు పురావస్తు జాతులతో సహా భూమిపై అత్యంత ప్రాచీనమైన జీవితంలో మిలియన్ల సంవత్సరాల క్రితం కనుగొనబడిన పురాతన కణాలు, అయితే ప్రొకార్యోటిక్ కణాలలో ఉత్పరివర్తన ఫలితంగా యూకారియోటిక్ కణాలు మరింత క్లిష్టంగా మరియు పెద్దవిగా అభివృద్ధి చెందాయి.